Brytyjskie muzea mogą łatwiej zwracać zabytki. Nowe przepisy nie dotyczą British Museum

28 listopada 2025, 10:00

W Wielkiej Brytanii zaczęły obowiązywać przepisy, które ułatwiają zwrot zabytków do państw ich pochodzenia. Pozwalają one muzeom, które są zarejestrowane jako instytucje charytatywne i nie zostały uznane za muzea narodowe, przekazanie za granicę zabytków na podstawie „zasad moralnych”. Spod działania tych przepisów wyłączono jednak – ze względu na przepisy, którymi są objęte (np. British Museum Act z 1963 roku zabrania zbywania przedmiotów z jego kolekcji) – 16 instytucji i muzeów, w tym British Museum, Tate Gallery i National Gallery.



Szczury łapią nietoperze w locie. To zagrożenie dla europejskich gatunków i ludzkiego zdrowia

31 października 2025, 11:00

Po raz pierwszy w historii sfilmowano szczury polujące na nietoperze w locie. Kamera uchwyciła niezwykłe polowanie podczas badań dwóch zimowisk nietoperzy na północny Niemiec: Segeberger Kalkberg w Bad Segeberg i Lüneburger Kalkberg w Lüneburgu. Są one używane głównie przez nietoperze z podrodzaju Myotis (Nocek). Autorzy badań stwierdzili, że ich wyniki pokazują z jednej strony dużą zdolność szczurów w przystosowaniu się do środowiska miejskiego, z drugiej zaś strony wskazują na dodatkowe źródło zgonów wśród rodzimych nietoperzy i rodzą obawy o potencjalne przenoszenie się patogenów pomiędzy dwoma ważnymi rezerwuarami świata dzikiej fauny.


Młodzież popełnia coraz mniej przestępstw. Naukowcy opisali przyczyny tego zjawiska

16 października 2025, 09:56

Kryminolodzy Dietrich Oberwittler z Instytutu Maxa Plancka i Robert Svensson z Uniwersytetu w Malmö donoszą, że od lat 90. ubiegłego wieku w wielu krajach rozwiniętych doszło do znaczącego zmniejszenia przestępczości wśród młodzieży. Zdaniem badaczy przyczynami takie stanu rzeczy są mniejsze spożycie alkoholu, spędzanie mniej czasu z rówieśnikami oraz większy nadzór rodziców.


Mikroplastik w przewodach pokarmowych zagrożonych delfinów rzecznych z Indusu

25 września 2025, 07:34

W organizmie suzu indusowego (Platanista minor), zagrożonego wyginięciem endemicznego delfina żyjącego w rzece Indus, po raz pierwszy znaleziono mikroplastik. Odkrycia dokonali naukowcy z Chin, Wielkiej Brytanii, Pakistanu i Danii. Badali oni pięć delfinów znalezionych martwych na mieliznach w latach 2019–2022. Mikroplastik znaleziono w przewodzie pokarmowym każdego z badanych osobników, a średnia liczba odkrytych kawałków wynosiła niemal 300 na osobnika


Mikroplastik wędruje do szpiku kostnego. Rośnie zagrożenie osteoporozą

22 września 2025, 11:25

Mikro- i nanoplastik stanowią coraz większe zagrożenie dla środowiska naturalnego i ludzkiego zdrowia. Dopiero od niedawna nauka bada wpływ na nasze zdrowie plastiku, który wraz z wodą, pożywieniem i powietrzem trafia do naszych organizmów. I pojawiają się kolejne bardzo niepokojące doniesienia. Autorami ostatnich tego typu badań są naukowcy z Brazylii, Francji i Kanady, którzy w lutym bieżącego roku rozpoczęli trzyletni projekt badania wpływu polistyrenu na rozwój osteoporozy. W piśmie Osteoporosis International opublikowali właśnie artykuł Effects of microplastics on the bones: a comprehensive review.


Tatuaże a ryzyko rozwoju czerniaka: wyniki badań zaskoczyły naukowców

22 września 2025, 09:22

Tatuaże są coraz bardziej popularne. To słabo zbadany obszar oddziaływania środowiskowego, szczególnie u młodych ludzi. Musimy zrozumieć, w jaki sposób wpływają one na ryzyko rozwoju różnych nowotworów, mówi profesor Jennifer Doherty w Huntsman Cancer Institute, która stoi na czele Cancer Control and Population Sciences Program. Uczona wraz z zespołem przebadała 7000 mieszkańców stanu Utah pod kątem związku tatuowania się z czerniakiem, niebezpiecznym nowotworem skóry.


Starożytny Egipt: policyjny gwizdek sprzed 3500 lat

17 września 2025, 10:33

W staroegipskim Achetaton (obecnie Amarna), mieście założonym ok. 1347 roku przed naszą erą przez Echnatona, który zbudował tam swoją stolicę, znaleziono policyjny gwizdek z krowiej kości. Niezwykły artefakt został odkryty w Stone Village, położonej na peryferiach wiosce robotników, a jego istnienie to wsparcie dla poglądu, że miejsce to – ze względu na bliskość królewskich grobowców, przy budowie których pracowali robotnicy – podlegało ścisłej kontroli policyjnej. To pierwszy egipski gwizdek znaleziony w kontekście najwyższej władzy i ważny zabytek, który da specjalistom wgląd w technologie obróbki kości stosowane w II tysiącleciu p.n.e. w państwie faraonów.


Psy z WD4C wytropiły nieznaną populację krytycznie zagrożonych nosorożców sumatrzańskich?

5 września 2025, 08:21

Psy tropiące Quinn i Yagi, z organizacji Working Dogs for Conservation (Pracujące psy na rzecz ochrony środowiska, WD4C), prawdopodobnie odkryły nieuchwytną dotychczas populację krytycznie zagrożonych nosorożców. Organizacja tresuje psy do poszukiwania rzadkich i zagrożonych gatunków roślin oraz zwierząt, rozpoznawania gatunków inwacyjnych oraz walki z kłusownictwem i przemytem zwierząt. Teraz Quinn i Yagi znalazły w indonezyjskim Parku Narodowym Way Kamba odchody, które prawdopodobnie należą do nieznanej populacji nosorożców sumatrzańskich, jednego z najbardziej zagrożonych gatunków na świecie.


Iskierka nadziej dla lwów w NCAR. Niezwykły projekt ekologiczny zaczyna przynosić efekty

2 września 2025, 10:10

Ludzie od tysiącleci zabijają duże drapieżniki. Wytępiliśmy wiele gatunków, przetrwanie innych jest zagrożone. Jednym z takich gatunków są lwy w północno-wschodnich regionach Republiki Środkowoafrykańskiej (NCAR). Od lat znajdują się na krawędzi zagłady. Od 2019 roku Wildlife Conservation Society (WCS) prowadzi monitoring lwów w tym regionie Afryki. Dotychczas rejestrowano tam wyłącznie obecność samców, co budziło obawy, że żadna z samic nie przeżyła, zatem populacji nie uda się uratować. Właśnie jednak pojawiła się iskierka nadziei.


Drożdże piwowarskie reagują na odpowiednie dźwięki i zwiększają produkcję

20 sierpnia 2025, 13:48

Wiadomo że rośliny i zwierzęta wydają dźwięki, reagują na nie i za ich pomocą się komunikują. Komunikacja taka zachodzi też pomiędzy zwierzętami a roślinami i odwrotnie. Czy jednak organizmy należące do innych królestw domeny eukariontów w jakiś sposób reagują na dźwięki? Okazuje się, że tak. Reakcję taką zauważono u drożdży piwowarskich. Co więcej można to wykorzystać w produkcji złocistego napoju.


Zostań Patronem

Od 2006 roku popularyzujemy naukę. Chcemy się rozwijać i dostarczać naszym Czytelnikom jeszcze więcej atrakcyjnych treści wysokiej jakości. Dlatego postanowiliśmy poprosić o wsparcie. Zostań naszym Patronem i pomóż nam rozwijać KopalnięWiedzy.

Patronite

Patroni KopalniWiedzy